Ганна Каралюк: Быць Чалавекам

Ганна Каралюк: Быць Чалавекам

ДУА СШ №25 г.Брэста, 5А клас

У 2016 годзе споўнілацца 75 гадоў з пачатку Вялікай Айчыннай вайны – найвялікшай трагедыі ў гісторыі нашай краіны. Усе ведаюць, колькі бед прынесла яна  людзям:загінуў кожны трэці жыхар краіны,тысячы знявечаных, асірацелых, было спалена больш за 9200 вёсак, каля 400 тысяч жыхароў было вывезена на катаржныя работы і рабства ў Германію...  

Кожны другі з іх не вярнуўся на Радзіму – памер ад хваробы, цяжкай працы або быў забіты за нежаданне стаць рабом. Немцы называлі іх «остайбартер»,ці  ўсходнія рабочыя.  Гэтыя людзі не трымалі ў руках зброі, але смерць была таксама ўвесь час побач, як і ў франтавікоў. Перамагчы для іх азначала толькі адно-выжыць і застацца Чалавекам. А зрабіць гэта было няпроста.

Маю  прабабулю Горбач АляксандруІванаўну  немцы забралі ў Германію шаснаццацігадовай.  Везлі  іх у брудных таварных вагонах.Зрэдку на невялікіх станцыях давалі хлеб і ваду.Ехалі доўга,здавалася,што дарога ніколі не скончыцца.Нарэшце прыехалі.На вакзале ўсіх пастроілі ў калону і пагналі праз горад у перасылачны пункт.Памылі ў лазні, правялі санапрацоўку нейкай смярдзючай вадкасцю.

Спачатку трапіла прабабуля ў канцлагер, а потым на працу да фермера. Гаспадар быў добрым, шкадаваў яе. Працавала  непадалёку ад горада Франкфурт-на Майне.

Пазней прабабулю і другіх людзей вызвалілі англічане. Але адразу на Радзіму яна не трапіла, таму што ўсіх накіроўвалі ў лагеры, так званыя “фільтрацыі”. Там людзі знаходзіліся да тых пор, пакуль не прыходзіла вестка, што хоць нехта з радні быў жывым. Адначасова былых палонных агітавалі паехаць жыць у Францыю, Англію.Некаторыя згаджаліся, але прабабуля Аляксандра адмовілася.

Ішоў час, звестак аб родных усё не было і не было.  Прабабуляпайшлапрацаваць санітаркай у шпіталь у Польшчы.Прайшлі доўгія два гады, і  толькі тады, у 1947 годзе, яна атрымала вестачку з Радзімы, што яе бацька жывы.Горка плакала ўся сям’я галоўнага ўрача шпіталя, калі яна ад’язджала дадому.Прывыклі ўсе да яе, палюбілі за выхаванасць, працалюбівасць  і дружалюбнасць.

З вялікай радасцю  сустракалі прабабулю Аляксандру родныя.

У 1950 годзе вярнуўся ў родную вёску Вялікая Гаць Івацэвіцкага раёна  і мой прадзядуля Джэжора Васілій Малафеевіч,які ваяваў у Маньчжурыі, Ханкінголе. Удзельнічаў у вызваленні Будапешта.

У 1952 годзе ён ажаніўся з Горбач Аляксандрай Іванаўнай,маёй прабабуляй.

Пасля вяртання на Радзіму  прабабуля Аляксандра  доўгі час працавала ў калгасе рахункаводам, касірам. У вёсцы яе вельмі любілі і паважалі. А якія смачныя пірагі , пышкі ды пончыкі яна выпякала!Проста смаката! Я вельмі сумую па прабабулі, якая памерла тры гады назад.  І буду   заўсёды памятаць яе словы: “Галоўнае, каб з цябе быў Чалавек”.